Chẳng thể mãi làm thân "bê"! - Thân Đức Nam

Chẳng thể mãi làm thân "bê"!

Con đường trở thành TGĐ Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 5 (CIENCO 5) của Thân Đức Nam nhanh như tên bắn và chẳng theo thông lệ. Trước đó không lâu, người đàn ông Xứ Quảng này là chủ một doanh nghiệp tư nhân khá thành đạt trên đất mỏ Quảng Ninh!

Mãi đến năm 2000, Thân Đức Nam mới về CIENCO 5. Bốn năm sau ông đã trở thành người chèo lái con thuyền này. Tôi tình cờ gặp ông ở Lễ hội du lịch Hội An năm ngoái. Khi đó ông mới nhậm chức quyền TGĐ CIENCO 5, một trong ít tên tuổi trong lĩnh vực xây dựng trên dải đất miền Trung. Tên tuổi ấy gắn liền với một thời anh hùng, và cả một thời tai tiếng nữa. Làm ăn thua lỗ triền miên (400 tỷ đồng), đầu mối bung ra không quản lý được (60 đơn vị thành viên) cùng những khoản nợ chồng chất không có khả năng thanh toán (2.000 tỷ đồng) đã đẩy CIENCO 5 đến bờ vực phá sản, nếu không được Thủ tướng Chính phủ cứu néo bằng cách chỉ định 9 ngân hàng giãn những khoản nợ đến hạn, tạo điều kiện cho DN này tìm cơ may tồn tại. Chỉ một năm sau ngày thân chinh chèo chống con thuyền trong cơn giông bão, Thân Đức Nam đã truyền đi những tin tức tốt lành từ CIENCO 5: năm 2004 giảm mất cân đối tài chính 250 tỷ đồng; năm 2005 dự kiến doanh thu khoảng 1.800 tỷ đồng và chắc chắn có lãi; một loạt khu đô thị mới từ Bắc vào Nam mang thương hiệu CIENCO 5...

Thân Đức Nam sinh năm 1958 người Điện Bàn, Quảng Nam. Từng trải 4 năm quân ngũ, học hành đỗ đạt (cử nhân Quản trị kinh doanh), nhưng ông khẳng định thương trường đã tôi luyện nên con người ông ngày nay. Lăn lộn đủ nghề, từ buôn bán tự do, rồi lập doanh nghiệp tư nhân tham gia làm công trình thuỷ điện Hoà Bình, khai thác đá ở Quảng Ninh...

Chính những ngày lăn lộn trên thương trường, gây dựng cơ nghiệp từ hai bàn tay trắng, đã nung nấu trong Thân Đức Nam một bầu máu doanh nhân, kể cả khi nắm trong tay một DNNN lớn, ông vẫn đầy trách nhiệm, luôn nhạy bén, quyết liệt, làm vì một sự nghiệp (của chung và cả của riêng mình), hoặc là tiến lên hoặc là chết. Có thể bầu máu ấy đã thổi vào CIENCO 5, làm nảy nở một cuộc "cách mạng kinh doanh": 70% giám đốc đơn vị thành viên đã bị cách chức; sắp xếp lại các đơn vị thành viên (giải thể, sáp nhập), giảm số đầu mối từ 60 xuống 28; bổ nhiệm hàng loạt cán bộ quản lý trẻ có năng lực. Cuộc "thay máu" đãmau chóng đưa CIENCO 5 trở lại quỹ đạo kinh doanh lành mạnh.

Câu chuyện về ông Nam ở CIENCO 5 khá lý thú bởi những kịch tính. Hồi bắt đầu sự nghiệp ở đây, ông được giao ngay chức Giám đốc Chi nhánh Quảng Ninh. Một mình, một con dấu, vừa chiêu hiền đãi sĩ, vừa nung nấu, và không biết trời xui đất khiến thế nào ông quyết định dấn thân vào lĩnh vực đầu tư bất động sản. Thực ra đó là những toan tính hợp thời, bởi lúc ấy Quảng Ninh có chủ trương đổi đất lấy hạ tầng. Một số dự án thành công khiến Chi nhánh ăn ra làm nên, nhưng sống trong ngôi nhà lớn đang lung lay, ông Nam một lần nữa gánh trách nhiệm sáp nhập vào hai đơn vị thành viên sống dở chết dở là Công ty 507 và 519. Dự án Vụng Đâng lấp biển mở khu đô thị mới do Thân Đức Nam trực tiếp "nhúng tay" vào đầy táo bạo, và có thể nói là khá... liều. Túi không tiền, thuyết phục mãi ngân hàng mới cho vay 50 tỷ đồng, chỉ đủ để đổ cát tạo nền. Đến ngày khởi công, phải "bán lúa non" 10 lô đất lấy tiền trang trải cho buổi lễ ra mắt bàn dân thiên hạ trong tỉnh vào cuối tháng 12/2001. Nhớ lại cái đận rất chi là "hoàn cảnh" đó, Thân Đức Nam bảo đúng là trời đất phù hộ, ngay sau đó tiền vào như nước. Giá đất nền Vụng Đâng tăng lên vùn vụt mà người mua vẫn tấp nập. Rồi có tin CIENCO 5 sắp phá sản, lãnh đạo địa phương phong tỏa tài khoản của Chi nhánh, chỉ cho gửi vào không cho rút ra.

Không phải ông lên như diều gặp gió như người ta nói. Đúng là nhanh thật, nhưng quyền lực không làm Thân Đức Nam mờ mắt. Cái mớ bùng nhùng hàng ngàn tỷ đồng nợ, công ăn việc làm của hơn chục ngàn người, thách thức bản lĩnh Thân Đức Nam. Ông đã rất bình tĩnh soi xét và bằng tư duy kinh tế đi đến nhận định khiến nhiều người không tin: CIENCO 5 không yếu. "Chúng tôi có một đội ngũ và cơ sở vật chất kỹ thuật khá mạnh trong lĩnh vực xây dựng công trình giao thông nhưng lại chỉ quen làm thuê trong thời buổi việc ít người nhiều, bỏ thầu giá thấp, nhận công trình khi không có vốn, vay lãi ngân hàng trong khi chủ đầu tư chậm trả... Dù có tài thánh cũng khó thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn của áp lực việc làm, nợ nần chồng chất và lãi mẹ đẻ lãi con" - Thân Đức Nam nói.

Giờ thì CIENCO 5 đang chững chạc khẳng định bằng hàng loạt công trình đầu tư: khu đô thị mới Điện Nam - Điện Ngọc (Quảng Nam), Phú An (Cần Thơ), Phú Mỹ An (Đà Nẵng), Trung tâm thưong mại và dân cư Phan Thiết, hai khu dịch vụ ở TP HCM, Nhà máy thủy điện Đá Đang (Phú Yên)... Tính quyết đoán khiến Thân Đức Nam đã làm là làm rất nhanh, người khác còn đang lo mặt bằng thì ông đã bán nền, bán nhà thu tiền rồi. Như lúc làm dự án đô thị 150 ha ở TP Cần Thơ, ông cho làm luôn nhà một lầu bán rẻ cho các hộ tái định cư, thế là dân bàn giao mặt bằng rất nhanh, công ty vừa thu tiền nhanh, vừa có ngay mặt bằng thi công. Còn hàng chục dự án khác đang được Thân Đức Nam chỉ đạo các đơn vị thành viên tiến hành tại Bạc Liêu, Bình Thuận, Hà Tây, Vĩnh phúc... Chưa bao giờ ông muốn dừng lại, bởi doanh nghiệp như một cơ thể sống, luôn phải vận động và phát triển, dừng lại coi như thụt lùi.

Từ một doanh nghiệp chỉ biết làm đường, làm cầu, CIENCO 5 đã trở thành một tên tuổi trên nhiều lĩnh vực đầu tư. Bí quyết thành công à? - Ông cười giản dị: "Suốt đời làm B, chạy đôn chạy đáo, tranh giành chỉ để lo việc làm, tôi quyết định chuyển thành A - tự mình đầu tư, lo việc cho mình". Tháng 7 vừa rồi, ông chính thức được cắt... “quyền!” Giọng nói Xứ Quảng mạnh mẽ, dứt khoát của TGĐ Thân Đức Nam như muốn khẳng định quyết tâm giải quyết xong nợ tồn đọng trong năm nay và tiến hành cổ phần hóa thêm 10 đơn vị thành viên để cuối năm 2006 chuyển sang mô hình công ty mẹ - công ty con.

Viết Chung